Վիլյամ Սարոյան, Սիրո և ժամանակի մասին

Ամեն ինչ մեռնում է, միայն այս կարելի է ճանաչել կյանքում․ ոչինչ դուրս չի մնում մահից, ոչինչ զերծ չի մահից։ Այսպես տղերքը նստում են ու պատմություններ գրում, առաջ են գնում դանդաղ ու հեշտ, ու թող այդպես լինի, ամեն ինչ մեռնում է։ Նրանք լավ դիրք են ընդունում ու գրում մեկի մասին, որն ինչ-որ տեղ սենյակ է մտնում, հանդիպում ուրիշներին և անում մի բան, ցանկացած բան, ցանկացած մեկը: Նրանք վերցնում են բոլոր դափնիները և չեն հիշեցնում մեզ, որ ամեն ինչ մեռնում է․ չեն ասում, որ ամեն ինչ արդեն կիսամեռ վիճակում է: Միգուցե նույնիսկ չգիտեն, ահա թե ինչու եմ ինքս ինձ վտանգի ենթարկում:

Գրիգոր Գուրզադյան

Մտածելու մասին

Մտածելու կարողությունն ինձ համար միշտ եղել է ամենամեծ խնդիրը, խնդիր, որը պետք է դնի ամեն մի դպրոց իր առաջ։ Դպրոցը պետք է պատրաստի մտածելու կարողությունը՝ սկսած երեխա հասակից։ Ինչպե՞ս են սովորեցնում մտածել, ես չգիտեմ․մտածելը առարկա չէ, հնարավոր չէ դասավանդել։

Վիլյամ Սարոյան, Վելվետե շալվարը

Մարդկության մեծամասնությունը, եթե չասենք երբեք, ապա խիստ հազվադեպ է խորհում այն մասին, թե ինչ կարևոր բան է շալվարը: Սովորական մարդը առավոտյան շալվար հագնելիս և երեկոյան այն հանելիս, կամ օրվա որևէ այլ պահի, մի վայրկյան անգամ կանգ չի առնում մտածելու, եթե նույնսիկ այդ մտքերը զվարճանալու համար լինեն միայն, թե ինչ դժբախտ կլիներ ինքը, եթե շալվար չունենար, ինչ խղճուկ տեսք կստանար, եթե ստիպված լիներ մարդկանց առաջ ներկայանալ առանց շալվարի, ինչքան անճոռնի կդառնար նրա շարժուձևը, որքան անհեթեթ՝ յուրաքանչյուր ասած խոսքը, ինչ կատարյալ՝ անուրախ նրա վերաբերմունքը կյանքի նկատմամբ:

Ջոն Ստայնբեք, Ցասման ողկույզները

Սկիզբ առած փոփոխություններից արևմուտքն անհանգիստ էր: Արևմտյան նահանգներն անհանգիստ էին, ինչպես ձիերն ամպրոպից առաջ: Խոշոր սեփականատերերն անհանգիստ էին՝ զգալով փոփոխությունները և չհասկանալով դրանց բնույթը: Խոշոր սեփականատերերը հարվածում էին անմիջապես իրենց առնչվող ամեն բանին՝ կառավարության ընդարձակվող կազմին, աշխատավորների աճող համախմբվածությանը, նորանոր հարկերին, տնտեսական նոր ծրագրերին՝ չհասկանալով, որ դրանք ընդամենը հետևանքներ են, ոչ թե պատճառները: Հետևանք և ո՛չ պատճառ: Հետևանք և ո՛չ պատճառ:

Ստեփան Զորյան, Ջրհորի մոտ

«…Էս, ինչ որ պատմում եմ, Ավստրու կողմն էր։ Շաբթից ավելի՝ առավոտ, իրի­կուն, կռվում էինք։ Ցերեկը հանգստանում էինք շոգի պատճառով, առավոտ, իրիկուն՝ կրակում… Մին ավստրացիք էին առաջ գալիս, մին մենք էինք վրա տալի, բայց միշտ էնպես էր ըլում, որ մնում էինք էլի մեր տեղերում, մեր հին դիրքում։

Ուիլյամ Ֆոլքներ |Նոբելյան բանախոսություն

Ես գիտեմ, որ այս պարգևն ինձ չի տրվել իմ  անձի համար, այլ իմ աշխատանքի, կյանքի աշխատանքի, մարդկային հոգու ծանր աշխատանքի և տառապանքի դիմաց, ոչ թե հանուն փառքի ու շահի, այլ մարդկային հոգին ունենալով իբրև նյութ ու դրա հիման վրա ստեղծելու այն, ինչ նախկինում գոյություն չի ունեցել: Դրա համար ընդունում եմ, որ այս մրցանակը հենց ինձ համար է:

Որտեղ ես ծնվել եմ, այնտեղ մարդիկ բարեկիրթ են, Վիլյամ Սարոյան

Մի առավոտ մտնում եմ գրասենյակ, տեսնեմ՝ մեր հաշվապահ միսիս Հիլպլին վերարկուն հագնում է, գլխարկը դնում, իսկ աչքերից արցունք է հոսում։ Ապրիլ ամիսն էր, և ինչ անենք, որ ես եղած-չեղած՝ մի ինչ-որ գարշելի թաղման բյուրոյում չնչին գրասենյակային աշխատող էի։ Մի՞թե ես չունեի նոր գլխարկ ու նոր կոշիկներ։

Տրուբադուր՝ միկրոֆոնը ձեռքին

Առաջին հայացքից թվում է, թե Շառլ Ազնավուրը էստրադային երգիչ է՝ ամենաբարձր տեսակի: Թեթև երաժշտության ժանրի վարպետ արտիստ: Եվ իրոք, նա երգում է (մի պահ ընդունենք, որ «երգում է») էստրադային ժանրի արտահայտչամիջոցներով, ոչ միայն ձայնա-երաժշտական, այլև ռիթմիկ «թեթև» շարժուձևերի այնպիսի հնարանքներով, որոնք հատուկ են ժամանակակից էստրադային արվեստին:

Ակսել Բակունց, փոքրիկ ֆելիետոն

1915-ին Շուշիի «Փայլակ»  թերթում Ակսել Բակունցը Գորիսի քաղաքագլխի և կառավարիչների դեմ գրում է ֆելիետոն, ինչը նրա ձերբակալության պատճառն է դառնում։ Բանտարկությունից օրեր անց նրան ազատում են կալանավայրից այն պայմանով, որ ուսուցչության մեկնի հեռավոր Լոր գյուղ։

Մաթվեյ Մաթվեիչը

(Մի անհայտ մարդու անհրաժեշտ կենսագրության փորձ)

Նաիրի Զարյան, Հիտլերը զոոպարկում

Գազանանոցի վարիչը մի օր

Առաջարկ արավ իր որսորդներին,

Որ զենքեր առած ընկնեն սար ու ձոր

Կենդանի բռնեն բերեն Հիտլերին։